In oktober 2023 maakt DuboCalc, de meest gebruikte softwaretool om milieukosten van GWW-werken te berekenen, bekend dat het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties nieuwe MKI-weegfactoren hebben bepaald voor de EN 15804-A2 milieu-impactcategorieën, op basis van een onderzoek van CE Delft. Hieruit volgde onder andere een ruime verdubbeling van de CO₂ prijs. 

Op 11 april 2024 maakte DuboCalc bij de gebruikersbijeenkomst bekend dat in september 2024 de A2 weegset beschikbaar wordt om mee te rekenen. Het blijft de komende jaren wel mogelijk om met de A1 weegset te rekenen in DuboCalc. Met name voor projecten waar in de aanbestedingsfase al een MKI-berekening is gemaakt op basis van de A1 weegset is dit nuttig. De huidige inschatting is dat de MKI van producten 1,4 tot 2,1 keer hoger zal zijn met de A2 weegset dan met de A1 weegset. Dit hangt uiteraard af van het type bouwproduct. 

De milieu-impact van bouwproducten wordt uitgedrukt in verschillende milieu-impactcategorieën, gebaseerd op de Europese Norm EN 15804. In deze norm werd de milieu-impact uitgedrukt in 11 categorieën (set A1, gebaseerd op EN 15804+A1) en in 2019 is dit uitgebreid tot 19 milieu-impactcategorieën (set A2, gebaseerd op EN 15804+A2). De nieuwe set milieu-impactcategorieën is gebaseerd op de huidige wetenschappelijke methoden en sluit aan bij de Product Environmental Footprint (PEF).  

Om de totale milieu-impact van een bouwproduct in één getal uit te drukken wordt de milieukosten indicator (MKI) gebruikt. Deze MKI wordt bereikt door de impactcategorieën een bepaalde weegfactor te geven. Tot oktober 2023 waren er nog geen nieuwe weegfactoren beschikbaar voor MKI volgens de EN 15804+A2. Hierdoor was het voor Europese leveranciers nodig om voor Nederlandse projecten een levenscyclusanalyse (LCA) te maken met impactcategorieën uit zowel set A1 als set A2. MKI-waarden konden namelijk alleen nog worden gebaseerd op de weegfactoren van set A1, terwijl vanuit de EU al wordt gestuurd op LCA’s op basis van set A2. 

De set A2 weegfactoren zijn nog niet beschikbaar in de Nationale Milieudatabase (NMD) of DuboCalc, maar worden geleidelijk aan geïntroduceerd. In de eerste helft van 2024 implementeert de NMD deze factoren en in de tweede helft van 2024 zullen de rekeninstrumenten, waaronder DuboCalc, deze implementeren zodat gekozen kan worden met welke weegset te rekenen. Uiterlijk 1 januari 2025 moet er met de nieuwe milieu-impactcategorieën en weegfactoren worden gerekend. 

De nieuwe weegset en -factoren heeft gevolgen voor bestaande en nieuwe bouwmaterialen: 

• Gunningscriteria aan de hand van MKI-waarden moeten worden aangepast. Een referentieberekening op basis van weegset A2 zorgt waarschijnlijk voor een hogere MKI-referentiewaarde. Het gekoppelde gunningsvoordeel moet hier ook op worden aangepast. 
• Bestaande LCA’s moeten worden bijgewerkt. Oude LCA’s, gebaseerd op EN 15804+A1, zijn onvolledig en zullen moeten worden aangevuld om gebruikt te blijven worden.  
• Tot 2025 moet dubbel worden gerapporteerd. Omdat de nieuwe weegfactoren geleidelijk aan worden geïmplementeerd, blijft het dit jaar verplicht om LCA’s op te stellen aan de hand van zowel de EN 15804+A1 als de EN 15804+A2. 
• Bestaande en nieuwe producten zullen een andere MKI-waarde krijgen. De aangepaste weegfactoren zorgen ervoor dat onder andere producten die een hoge bijdrage hebben aan CO₂-eq uitstoot een hogere MKI krijgen. Dit kan invloed hebben op de materiaalkeuze, bijvoorbeeld bij aanbestedingen waar een MKI wordt uit gevraagd. 

Dit betekent dat er tot 2025 verschillende MKI-waarden kunnen worden gehangen aan bouwmaterialen, afhankelijk van de weegset. Het is belangrijk om hier rekening mee te houden bij bijvoorbeeld het afwegen van ontwerpvarianten en opstellen van aanbestedingen. Het kan namelijk voorkomen dat een variant gunstiger scoort dan een andere ontwerpvariant bij gebruik van de weegfactoren gebaseerd op EN 15804+A1, maar dat dit bij gebruik van weegfactoren gebaseerd op EN 15804+A2 anders uitvalt. Ook de totale MKI-waarde van een project verandert vanwege de weegset. 

Wil je weten wat deze veranderingen en overgangsperiode betekenen voor jouw aanbesteding, product of project, of ben je op zoek naar advies of hulp bij MKI-berekeningen? Neem dan contact met ons op!